31 Δεκ 2011

Πρωτοχρονιά στη σκοπιά

Για επεξηγήσεις στρατιωτικής ορολογίας δείτε στο τέλος του κειμένου. Για άλλους άγνωστους όρους δείτε εδώ.

Τώρα που άλλαξε ο χρόνος θυμήθηκα και είπα να μοιραστώ μαζί σας μια ιστορία. Τυχερούληδες! Ετοιμαστείτε λοιπόν... φορέστε μια δεύτερη ζακέτα και ένα τρίτο ζευγάρι κάλτσες γιατί τα ξύλα για το τζάκι και το πετρέλαιο τελείωσαν, κουκουλωθείτε με μια κουβέρτα και καλή ανάγνωση.

Αυτή η ιστορία αφορά μια αλλαγή χρονιάς διαφορετική από τις άλλες, την οποία έζησα κατά τη διάρκεια της θητείας μου. Αυτός ο στρατός είναι τόσο μοναδική εμπειρία που σου μένει αξέχαστη ρε γαμώτο. Τζάμπα τόσα λεφτά που έχω δώσει για ψυχοθεραπεία.

Την παραμονή πρωτοχρονιάς, λοιπόν, του 2007 προς 2008 βρισκόμουν σε στρατόπεδο της Αλεξανδρούπολης διανύοντας περίπου τον 8ο μήνα της θητείας μου. Ήμουν πολύ χαρούμενος που θα περνούσα την πρωτοχρονιά στο στρατόπεδο. Όλα φάνταζαν ονειρικά. Παντού ήταν χιονισμένα και είχε παγώσει ο κώλος μας, τα χαμογελαστά πρόσωπα των φαντάρων έμοιαζαν σα να τους είχαν σκοτώσει τη μάνα κι εγώ είχα λιώσει στη σκοπιά και τη δουλειά και μύριζα σα να είχα πάνω μου κάτι που είχε ψοφήσει. Κατά τα άλλα δεν ήταν και τόσο άσχημα γιατί τις αργίες στο στρατό τουλάχιστον έχει ησυχία και το βράδυ μπορεί να πίναμε τίποτα με τα παιδιά για να ευθυμήσουμε. Τι σημασία έχει άλλωστε το που είσαι. Μπορείς κάποιες φορές να περάσεις καλά.

Βέβαια έτσι νομίζαμε μέχρι το πρωί της παραμονής όταν εμφανίστηκε ο επόπτης (1) που είχε υπηρεσία για την παραμονή. Κατά διαβολική σύμπτωση ήταν μακράν ο πιο ψυχοπαθής αξιωματικός του στρατοπέδου και είχε βάλει σκοπό να περάσει μια όμορφη και ήσυχη νύχτα με τους αγαπημένους του φαντάρους. Πολύ ήσυχη! Και φρόντισε να κάνει απόλυτα σαφές κατά την πρωινή αναφορά (2) ότι όποιον πιάσει με αλκοόλ θα βγει εξοδούχος (3) μετά τις γιορτές... του πάσχα. Επίσης μας θύμισε με τη γλυκιά φωνή του τα "Ο εχθρός παραμονεύει", "Αν κοιμάσαι στη σκοπιά, στρατοδικείο πάραυτα", "Κόψε το τάκα τάκα τα θαλαμοφύλακα" και άλλες μεγάλες επιτυχίες του.

Μετά την αναφορά όλοι οι φαντάροι είχαν τη χαμογελαστή έκφραση που περιέγραψα παραπάνω και κάποιος κραύγαζε με ενθουσιασμό όντας γονατιστός "Γιατί θεέ μου αυτός;" ενώ στη συνέχεια πήρε φόρα και χτύπησε το κεφάλι του στον τοίχο σαν υπέρτατη ένδειξη ευγνωμοσύνης.

Ας αφήσουμε όμως για λίγο τον επόπτη και ας πάμε στο χαρμόσυνο γεγονός μιας γέννας. Μερικές μέρες πριν, μια σκυλίτσα που είχε γίνει θαμώνας του στρατοπέδου γιατί της άρεσε πως έφτιαχναν στο ΚΨΜ (4) τον καπουτσίνο, είχε γεννήσει ακριβώς μπροστά στο θάλαμό μας (5) ένα τσούρμο αξιολάτρευτα κουτάβια. Επειδή όμως το μέρος είχε πολύ ηχορύπανση από τα ροχαλητά και τις κλανιές των φαντάρων η σκυλίτσα είδε κι απόειδε και μετέφερε τα κουτάβια της λίγο πιο πέρα δίπλα στην επικαλυπτική σκοπιά (6). Μάλλον το καινούργιο σημείο ήταν λίγο πιο ζεστό γιατί έκοβε ο αέρας από το φυλάκιο της σκοπιάς (7).

Το μεσημέρι που είχα σκοπιά στην επικαλυπτική, ο επόπτης επικοινώνησε με τον υπεύθυνο της πύλης που ήταν κάποιος επιλοχίας ή κάτι τέτοιο. Μετά από λίγο ο επιλοχίας ερχόταν προς το μέρος μου. Παραξενεύτηκα λίγο γιατί το μεσημέρι στο στρατόπεδο δεν κουνιέται φύλλο αλλά σκέφτηκα ότι με τέτοιον επόπτη θα κάνουν έφοδο (8) και το μεσημέρι. Έτσι εκεί που περίμενα ο επιλοχίας να μου πει παρασύνθημα και τα συναφή, αυτός πλησίασε αδιαφορώντας για αυτά τα τυπικά και είπε δείχνοντας κάπως προβληματισμένος:
-"Ο επόπτης θέλει να διώξουμε τα κουτάβια από τη σκοπιά."
-"Και που να τα πάμε; Θα παγώσουν μ' αυτή την παγωνιά", απάντησα.
Τα κουτάβια τα είχε βάλει η μάνα τους μέσα σε μια λακκούβα και είχε κάτσει από πάνω τους σαν την κλώσα για να ζεσταίνονται.
-"Θα του πω ότι δε μ' αφήνει η μάνα τους να τα πάρω", είπε ο επιλοχίας μετά από λίγο.
-"Έτσι πες του. Κι άμα θέλει ας έρθει να τα πάρει αυτός."

Μετά από λίγο ο επιλοχίας επέστρεψε.
-"Επιμένει. Μου είπε να τους ρίξω νερό για να τα πάρει η μάνα τους", μου είπε.
-"Καλά είναι τελείως μαλάκας;" διερωτήθηκα ρητορικά. "Να τους ρίξεις νερό μες στην παγωνιά, θα ψοφήσουν τα κουτάβια. Παραμονή πρωτοχρονιάς είναι. Τι άνθρωπος είναι αυτός;"
-"Τουλάχιστον αν μ'αφήσει η μάνα τους θα βρω κάπου αλλού να τα πάω να μην τα βλέπει ο μαλάκας", είπε ο επιλοχίας.
Μετά από λίγο τελείωσε η σκοπιά μου ενώ τα κουτάβια παρέμεναν στη σκοπιά τους. Τη νύχτα είχα πάλι σκοπιά στην αλλαγή της χρονιάς δώδεκα με τρεις.

Νωρίτερα το βράδυ, ο θάλαμος αντί για παραμονή Πρωτοχρονιάς θύμιζε Μεγάλη Παρασκευή. Ούτε ίχνος αλκοόλ και οι φαντάροι αμίλητοι έτρωγαν φιστίκια. Κάποια στιγμή ο επόπτης πέρασε να κόψει κίνηση. Μία από τις ερωτήσεις του ήταν "με τι τα συνοδεύετε τα φιστίκια;"
No comment.

Στην αλλαγή της σκοπιάς πήγα λίγο νωρίτερα από τις 12, τουλάχιστον να μη βρει και τον άλλο φαντάρο το νέο έτος στη σκοπιά. Όταν ανέλαβα πρόσεξα ότι τα κουτάβια δεν ήταν στη θέση τους. Δεν ξέρω λεπτομέρειες αλλά αργότερα διαπίστωσα ότι τα κουτάβια ήταν μια χαρά και είχαν επιστρέψει κοντά στο θάλαμο.

Όταν άλλαξε ο χρόνος ήταν όμορφα και οφείλω να ομολογήσω ότι παρά την κούραση προτιμούσα που ήμουν εκεί και όχι στο θάλαμο να κοιμάμαι. Οι ΕΠ.ΟΠ. που είχαν υπηρεσία και ήταν στο θάλαμο της πύλης, λίγα μέτρα παραπέρα, έκαναν λες και ήταν στο σπίτι με την οικογένειά τους. Μετρούσαν αντίστροφα, είχαν πάρει να κόψουν βασιλόπιτα και γενικά το διασκέδαζαν. Μόλις άλλαξε ο χρόνος άρχισαν να σκάνε πυροτεχνήματα από το κέντρο της πόλης και ο ουρανός φωτίστηκε για αρκετή ώρα. Μετά οι ΕΠ.ΟΠ. είχαν αρχίσει να κόβουν την πίτα. Σε κάποια στιγμή ένας από αυτούς γύρισε και με φώναξε κι εμένα να πάω να μου δώσουν ένα κομμάτι. Η πρώτη μου σκέψη ήταν "κάνε πλάκα να τους πάρω το φλουρί". Πήγα, μου έδωσαν ένα κομμάτι και αναψυκτικό. Σε λίγο με έπιασαν νευρικά γέλια όταν διαπίστωσα πως όντως το φλουρί ήταν στο δικό μου κομμάτι.
-"Συγγνώμη παιδιά αλλά σας πήρα το φλουρί", τους είπα.
-"Τυχερός είσαι..." έλεγαν αυτοί και "χαλάλι σου".

Το φλουρί το έχω κρατήσει όπως ο Σκρουτζ την τυχερή του δεκάρα. Δεν ήταν ευρώ αλλά ένα ψεύτικο νόμισμα με μια φιγούρα επάνω. Δε νομίζω πως μου φέρνει τύχη αλλά μου θυμίζει εκείνη την ωραία στιγμή μιας Πρωτοχρονιάς διαφορετικής από τις άλλες.


(1) Επόπτης: Καμία σχέση με αυτόν του ποδοσφαίρου. Είναι μια υπηρεσία για τους αξιωματικούς του στρατοπέδου, όπως η σκοπιά για τους φαντάρους. Ο επόπτης είναι ο υπεύθυνος του στρατοπέδου. Κάποιοι επόπτες, όπως αυτός της ιστορίας μας, εξαντλούν την αυστηρότητά τους ενώ άλλοι που βαριούνται δεν καταλαβαίνεις καν ότι βρίσκονται στο στρατόπεδο.
(2) Πρωινή αναφορά: Η πρωινή μάζωξη κατά την οποία μετράνε τους φαντάρους σαν τα πρόβατα για να δουν αν λείπει κανένα. Στο κέντρο που παρουσιάζονται οι φαντάροι εκτός από τις κλασσικές πρωινή και βραδινή αναφορά υπάρχουν επίσης μεσημβρινή αναφορά, απογευματινή αναφορά, αναφορά μετά το χέσιμο, μία για τον Αγ. Βασίλη, μία για το σπίτι μας κλπ.
(3) Εξοδούχος: Ο φαντάρος που δεν έχει υπηρεσία εκείνη την ημέρα και δικαιούται έξοδο. Οι βασικές δραστηριότητες κατά την έξοδο είναι να πας για καφέ με άλλους φαντάρους και να μιλάτε για το στρατό, να φας βρώμικο και να πας σε ίντερνετ καφέ και να λιώσεις παίζοντας παιχνίδια και βλέποντας τσόντες μπροστά στον κόσμο σαν τον ανώμαλο μέχρι να έρθει η ώρα να επιστρέψεις στο στρατόπεδο. Αν μένεις ή έχεις συγγενείς κοντά στην περιοχή που υπηρετείς και ο διοικητής σου δεν είναι μαλάκας μπορεί να παίρνεις και διανυκτέρευση οπότε πηγαίνεις στο σπιτάκι σου για ύπνο και ξυπνάς από τα άγρια χαράματα σαν το μαλάκα για να μπεις στο στρατόπεδο.
(4) ΚΨΜ: Γνωστό ως καψιμί. Είναι το Κέντρο Ψυχαγωγίας Μονάδος και διοργανώνει τα καλύτερα πάρτυ στο στρατόπεδο. Στο ΚΨΜ μπορείς να βρεις σοκολάτες, γαριδάκια, μαστίχες, γλειφιτζούρια κ.ά. Κάποιες φορές μπορεί να φτιάχνουν και καφέ ενώ ορισμένες φορές πουλάνε και προφυλακτικά!!!;;;
(5) Θάλαμος: Το κτίριο όπου κοιμούνται οι φαντάροι.
Αυτό.
Τι θέλετε κι άλλα;
Δεν έχει!
Καλά αφού επιμένετε.
Είναι άθλιο, τα κρεβάτια και τα στρώματα είναι ότι πρέπει αν θέλεις να αποκτήσεις σκολίωση, οι κουβέρτες είναι τόσο βρώμικες που αν περπατήσει κατσαρίδα πάνω τους πεθαίνει και συνήθως ο χώρος λόγω των ενοίκων του βρωμάει. Πολύ!
Εσείς επιμένατε!
(6) Επικαλυπτική σκοπιά: Η σκοπιά που υποτίθεται πως καλύπτει τον σκοπό της κεντρικής πύλης σε περίπτωση που δεχθεί επίθεση. Συχνά οι δύο σκοποί κάθονται και τα λένε αντί να αλληλοκαλύπτονται.
(7) Φυλάκιο σκοπιάς: Το σπιτάκι που βρίσκεται σε κάθε σκοπιά, στο οποίο ο σκοπός δεν επιτρέπεται να μπαίνει γιατί δε θα έχει καλή ορατότητα και όλοι αναρωτιούνται ποιος ο σκοπός που υπάρχει (πέτυχα το σκοπό μου να σας μπερδέψω με τους σκοπούς;).
(8) Έφοδος: Ένα από τα καθήκοντα που έχουν ο επόπτης, ο ΑΥΔΜ και άλλοι είναι να κάνουν "έφοδο" για να δουν αν οι φαντάροι εκτελούν σωστά την υπηρεσία τους. Συγκεκριμένα ο σκοπός πρέπει να αντιληφθεί εγκαίρως ότι κάποιος έρχεται και να σκούξει σαν κοκκόρι "Αλτ τις ει;" το οποίο σε ελεύθερη μετάφραση από την γερμανοκαθαρεύουσα σημαίνει "φωνάζω για να δεις ότι δεν κοιμάμαι ενώ ξέρω πως δεν είσαι οχτρός".

24 Δεκ 2011

Τι θα γίνω όταν μεγαλώσω;


Πατήστε play πριν αρχίσετε την ανάγνωση... (η διφωνία προς το τέλος του τραγουδιού είναι μαγική)





Είχε μόλις τελειώσει το τραγούδι και το ξαναέβαλα αμέσως. Το άκουγα για πρώτη φορά και είχα μουδιάσει. Πάντα λάτρευα αυτή την αίσθηση που προκαλεί η μουσική. Και ανυπομονώ συνεχώς για την επόμενη φορά που θα την ξανανιώσω με ένα τραγούδι. Όπως το μούδιασμα του έρωτα.

Η πρώτη φορά που το ένιωσα παίζοντας κάτι στην κιθάρα ήταν αρκετή. Πως μπορώ να ζήσω χωρίς αυτό; Έτσι θέλω να είναι η ζωή μου. Γεμάτη μουσική. Μουσική και όνειρα.

Αλλά πρώτα να σας πω για μια συνάντηση...

Τα τελευταία χρόνια με ταλαιπώρησε αρκετά ένα πρόβλημα με τη μέση μου. Δισκοκήλη είχαν δείξει οι εξετάσεις. Περίπου δυο μήνες πριν άρχισαν να επανεμφανίζονται οι ενοχλήσεις μετά από απουσία μηνών και να χειροτερεύουν μέρα με τη μέρα. Μέχρι που η κατάσταση έφτασε στο απροχώρητο και κατάλαβα ότι θα πρέπει να πάω για χειρουργείο. Επέμβαση ρουτίνας έλεγαν οι γιατροί και ήταν καιρός να απαλλαγώ από αυτό το πρόβλημα και να συνεχίσω τη ζωή μου.

Στην κλινική ήμουν σε ένα δωμάτιο με τρία κρεβάτια. Στο μεσαίο εγώ και στα διπλανά δύο παιδιά με γάζες στο κεφάλι, ο ένας μπροστά, ο άλλος πίσω. Ο πρώτος είχε μέρες στην κλινική, ήταν αρκετά καλά και συζητούσε με τον πατέρα του. Κάποια στιγμή πιάσαμε την κουβέντα. Αρχικά με ρώτησαν για ποιο λόγο είμαι εκεί και τους απάντησα. 
-Εσύ είχες κάποιο ατύχημα;" ρώτησα.
-"Όχι, όγκο", μου απάντησε.
-" Περαστικά... μια χαρά σε βλέπω."

Η συζήτηση συνεχίστηκε. Με τα πολλά αναφέρθηκε ότι ασχολούμαι ερασιτεχνικά με τη μουσική. Ο πατέρας του έδειξε αμέσως ενδιαφέρον γιατί όπως μου είπε ο μικρότερος γιος του παίζει κιθάρα και του αρέσει πολύ. Συγκεκριμένα μου είπε ότι είναι τρίτη λυκείου και το μόνο που λέει ότι του αρέσει είναι η μουσική και μάλιστα πως είναι πολύ καλός. 
-"Αλλά δυστυχώς το ανακαλύψαμε αργά", συμπλήρωσε.
-"Τι εννοείτε;" τον ρώτησα.
-"Ε τώρα δεν προλαβαίνει να προετοιμαστεί για τις εξετάσεις των ειδικών μαθημάτων", απάντησε.

Ακούγοντας το αυτό ενθουσιάστηκα, γιατί το ίδιο ακριβώς είχε συμβεί με μένα. Και τώρα είχα την ευκαιρία να γυρίσω πίσω το χρόνο και να συμβουλέψω τους γονείς μου. Σχεδόν είχα δακρύσει όταν του είπα...
-"Να σας πω την ιστορία μου... ξεκίνησα να μαθαίνω κιθάρα στη δευτέρα λυκείου. Στην τρίτη σταμάτησα υποτίθεται για να συγκεντρωθώ στις εξετάσεις μου. Την επόμενη χρονιά θα έδινα για δεύτερη φορά εξετάσεις και είχα διαπιστώσει ότι αυτό που θέλω να κάνω είναι να περάσω στη μουσικών σπουδών. Τότε ρωτήσαμε δασκάλους σχετικά με την προετοιμασία και μας είπαν ότι χρειάζονται τουλάχιστον δύο χρόνια προετοιμασίας. Οπότε αποφασίσαμε πως είναι καλύτερα να περάσω σε κάποια άλλη σχολή και μετά να ασχοληθώ μόνος μου με τη μουσική. Το μετάνιωσα πάρα πολύ..."
-"Τι μετάνιωσες;" με ρώτησε.
-"Που δεν αφιέρωσα ένα χρόνο ακόμη για να κάνω αυτό που ονειρευόμουν. Γι΄ αυτό ίσως αξίζει τον κόπο ο γιος σας ακόμη και τώρα να ξεκινήσει."
-"Μα τώρα δεν προλαβαίνει είναι ήδη τρίτη λυκείου", απάντησε με αδιαπραγμάτευτο ύφος.
-"Τα χρόνια περνούν αλλά αυτό που έχει σημασία για να γίνουμε ευτυχισμένοι είναι να κάνουμε τα όνειρά μας πραγματικότητα. Ένα-δυο χρόνια δεν είναι τίποτα."
-"Κοίτα, κι εγώ συμφωνώ ότι πρέπει να κάνουμε αυτό που αγαπάμε επάγγελμα αλλά ακόμη κι αν αφιερώσει το χρόνο που χρειάζεται και τα καταφέρει, μετά πως θα ζήσει από αυτό; Οι καιροί έχουν αλλάξει."

Στη συνέχεια η κουβέντα πήρε για μένα την κάτω βόλτα, καθώς περιείχε κοινότοπα επιχειρήματα περί κρίσης, παραδείγματα μουσικών που έχουν ταλέντο αλλά με το ζόρι τα φέρνουν βόλτα και άλλα παρόμοια. Εγώ για όνειρα συζητούσα. Μάλλον δεν είναι το πρόβλημά του ότι ο γιος του δεν προλαβαίνει, σκέφτηκα. Αυτό που τον ανησυχούσε ήταν να εξασφαλιστεί οικονομικά και στον ελεύθερο του χρόνο ας κάνει ότι θέλει. Πραγματική ευτυχία!
-"Η ζωή κάποιες φορές χρειάζεται θράσος", του είπα. "Έτσι κι αλλιώς για κανένα επάγγελμα δεν μπορείς να είσαι σίγουρος".
Αλλά εκείνος επέμενε.

Μετά από ώρα σκεφτόμουν και πάλι τη συζήτηση και ήθελα να του πω "να έχετε πίστη στα παιδιά σας γιατί μόνο έτσι θα αποκτήσουν πίστη στον εαυτό τους." Αλλά ήταν αργά. Η συζήτηση είχε ήδη τελειώσει. Τι περίμενα; Οι γονείς πιο πολύ φοβούνται παρά ονειρεύονται. Ίσως έχει να κάνει με το ένστικτο να προστατέψουν το παιδί τους. Ο ένας του γιος αντιμετώπιζε σοβαρό πρόβλημα υγείας και πάλι...

Την επόμενη μέρα εγώ ήδη θα έφευγα από την κλινική. Όταν τους χαιρέτησα, του έσφιξα το χέρι και του ευχήθηκα τα παιδιά του να κάνουν όλα τα όνειρά τους πραγματικότητα. Βλέποντας πως δεν μπορούσε να καταλάβει στη χθεσινή συζήτησή μας αυτό που ένιωθα, κατάλαβα πως η μόνη ελπίδα είναι να ακούσει ο μικρός την καρδιά του. Στο παρελθόν είχα κατηγορήσει τους γονείς μου που δεν επέμειναν να ασχοληθώ με τη μουσική ενώ έβλεπαν πως αυτό ήταν που ήθελα. Κακώς! Τα όνειρά σου πρέπει μόνος σου να έχεις τη θέληση να τα κάνεις πραγματικότητα. Ίσως δεν ήμουν αρκετά μεγάλος για να το ξέρω. Πάντως όταν μεγαλώσω, θα γίνω μουσικός.